U novom sazivu Narodne skupštine predstavnika iz svog grada u poslaničkim klupama imaće građani 102 grada i opštine, od ukupno 174 jedinica lokalne samouprave koliko ih ima prema Zakonu o teritorijalnoj organizaciji Republike Srbije.
Građani preostalih 72 grada i opštine (41%) neće imati svog predstavnika u najvišem zakonodavnom telu.
I u ovom, kao i u prethodna tri skupštinska saziva, region Beograda imaće najveći broj poslanika dok će građani preostala tri regiona imati od 30 do čak 65 posto manje poslanika nego što bi trebalo u odnosu na broj stanovnika.
Postojeći izborni sistem, u kome je Srbija jedna izborna jedinica, predviđa da svaki od poslanika treba da zastupa interese i predstavlja svih šest miliona i sedamsto hiljada građana Srbije. U postojećem sistemu ne postoji mehanizam koji bi obezbedio da u parlamentu sede poslanici koji dolaze iz svih krajeva Srbije, što je u teoriji ali i praksi u razvijenim demokratijama kriterijum legitimiteta parlamenta.
Celokupno istraživanje možete pročitati/preuzeti ovde
Ko zastupa interese manjina?
U Narodnoj skupštini u novom mandatu predstavnici tri manjinske zajednice, Mađara, Bošnjaka i Albanaca imaće svoje predstavnike.
Da li je i u kojoj meri ovaj stepen zastupljenosti srazmeran i u kojoj meri trebalo bi analizirati naročito ako se sagleda i podatak da je na republičkim ali i na lokalnim izborima učestvovao veliki broj manjinskih lista. Na izborima je učestvovala i lista na kojoj su utvrđeni falsifikovani potpisi ali kako je to potvrđeno nakon što je Republička izborna komisija proglasila listu iako nezakonita ona se ipak naštla u trci zahvaljujući odluci Upravnog suda. Iako se prema Zakonu o političkim strankama, političkom partijom nacionalne manjine smatra ona „čije je delovanje, posebno usmereno na predstavljanje i zastupanje interesa jedne nacionalne manjine i zaštitu i unapređenje prava pripadnika te nacionalne manjine u skladu sa ustavom, zakonom i međunarodnim standardima, uređeno osnivačkim aktom, programom i statutom političke stranke.“ pojedine partije, iako se suštinski ne bave zaštitom i unapređenjem prava pripadnika te nacionalne manjine dobile su status manjinske. Ovakva praksa zapravo umanjuje mogućnost manjinskih lista da upražnjavaju svoje pravo i otvara mogućnost zloupotreba što se i pokazalo tokom sprovođenja prethodnih parlamentarnih i lokalnih izbora.
Žene na zakonskom minimumu
U Narodnoj skupštini Republike Srbije u novom mandatu 32 % poslanika biće žene.
Iako su na listama činile nešto više od 38% kandidata njihovo prisustvo u skupštini, i u ovom sazivu, biće na nivou zakonskog minimuma.
To zapravo znači da su na listama kandidata, mimo obaveznog svakog trećeg mesta, žene nalazile na nižim pozicijama na listi.
Mladi na nivou statističke greške
Ni mladi neće biti dovoljno predstavljeni u najvišem zakonodavnom telu mada je situacija gledano kriterijum zastupljenosti mladih bila znatno bolja kada se radilo o zastupljenosti na listama kandidata gde su mladi činili nešto više od 18 procenata ukupnog broja kandidata. Iako u kategoriju mladih od 15 do trideset godina starosti spada petina ukupnog stanovništva, odnosno 20 procenata ukupnog broja stanovnika mladi će u parlamentu imati osmoro predstavnika, nešto više od 3 procenata ukupnog broja poslanika. Ovi podaci ukazuju na to da su se mladi kao i žene (na listama na kojim je zabeleženo prisustvo veće od zakonskog minimuma) bili na znatno nižim „startnim“ pozicijama.
